‘මංකිපොක්ස්’ හඳුනාගැනීමේ නිර්ණායක නිකුත් කෙරේ…

වේගයෙන් ලොව පුරා පැතිරී යන ‘මංකි පොක්ස්’ වසංගතයට මුහුණ දීමට සූදානම් වන ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය අංශ විසින් රෝගය නිශ්චය කිරීමේ පරීක්ෂණ ආරම්භ කිරීමට සමගාමීව සැක සහිත රෝගීන් හඳුනාගැනීමට අවශ්‍ය මාර්ගෝපදේශ නිකුත් කර තිබෙනවා.

ඔබ, ‘මංකිපොක්ස්’ බවට සැක කල හැකි රෝගියෙක් ද? ‘මංකිපොක්ස්’ රෝගියෙකුගේ ආශ්‍රිතයෙක් ද? යන්න දැනගැනීමට අවශ්‍ය මූලික දැනුම මෙන්ම ඒ ඒ අවස්ථා වලදී කල යුත්තේ කුමක් දැයි යන අවබෝධයත් ඔබ වෙත සමීප කිරීම මෙම සටහනේ අරමුණයි.

👉 ‘මංකිපොක්ස්’ ආසාදිතයෙකු බවට සැක කල හැකි පුද්ගලයින් ( Suspected cases – Monkeypox)
වෙනත් නිශ්චිත හේතුවක් හඳුනාගත නොහැකි,
එක් වරම හටගත් සමේ කුෂ්ට තත්වයක්
සමඟ,
හිසරදය
එක්වරම හටගත් උණ
වසාගැටිති ඉදිමුම
මස් පිඩු වේදනාව
කොන්දේ වේදනාව
තදබල තෙහෙට්ටු ස්වභාවය
යන රෝග ලක්ෂණ එකක් හෝ පවතී නම් එම පුද්ගලයා ‘මංකි පොක්ස්’ ආසාදිතයෙකු බවට සැක කල හැකි අයෙකු ලෙස සැලකෙනවා.

කෙසේ නමුත් , මීට සමාන ලක්ෂණ හටගන්නා පැපොල, සරම්ප, හර්පීස් සොස්ටර් ( අංශ පැපොල), සමෙහි බැක්ටීරියා ආසාදන වැනි රෝග බොහොමයක් පවත්නා නිසා, ඉහත ලක්ෂණ සහිත පුද්ගලයෙක් ‘මංකි පොක්ස්’ ආසාදිතයෙක් බවට සැක කල යුතු දැයි යන්න වෛද්‍ය උපදෙස් මත තීර්ණය කිරීම වඩාත් සුදුසු වනවා.

👉 ‘මංකි පොක්ස්’ ආසාදිතයෙකු විය හැකි පුද්ගලයින් ( Probable cases – Monkeypox)
පෙර කී රෝග ලක්ෂණ අනුව ‘මංකි පොක්ස්’ බවට සැක කෙරෙන පුද්ගලයෙක්,
තහවුරු කල ‘මංකි පොක්ස්’ රෝගියෙකුගේ සමඟ ඉතා සමීප ශාරීරික සබඳතා හෝ ලිංගික සබඳතා පවත්වා ඇත්නම් හෝ
රෝග ලක්ෂණ හටහැනීමට දින 21ක් ඇතුලත, නාඳුනන අයෙකු සමඟ හෝ එක් අයෙකුට වැඩි දෙනෙකු සමඟ ඉතා සමීප ශාරීරික සබඳතා පවත්වා ඇත්නම් හෝ
රුධිර පරීක්ෂණ හෝ PCR පරීක්ෂණ මඟින් මංකිපොක්ස් වෛරසය අයත් වෛරස කාණ්ඩයට අදාල ප්‍රතිඵල ලැබේ නම්
ඔහු හෝ ඇය, ‘මංකි පොක්ස්’ ආසාදිතයෙකු විය හැකි බවට වර්ගීකරණය කෙරෙනවා.
දැනට යමෙකු ‘මංකි පොක්ස් රෝගියෙකු’ බවට නිශ්චිතවම තහවුරු කල හැක්කේ සමෙහි ඇති වූ තුවාල වල කබොල්ල, සම් කොටස් හෝ තුවාලයේ ඇති සැරව ආශ්‍රයෙන් සිදු කෙරෙන PCR පරීක්ෂණයක් මඟින් පමණයි.

👉 ‘මංකි පොක්ස්’ ආශ්‍රිතයින් (Contacts – Monkeypox )
මුල්ම රෝග ලක්ෂණය හටගැනීමේ පටන් තුවාල වියලී, කබොලු සියල්ලම හැලී යන තුරු ‘මංකිපොක්ස්’ රෝගියෙකු වාහකයෙක් විය හැකියි. එම වාහක කාලය තුල ඉහත විස්තරකල ‘ ‘මංකිපොක්ස්’ ආසාදිතයෙකු බවට සැක කල හැකි’ හෝ ‘ ‘මංකි පොක්ස්’ ආසාදිතයෙකු විය හැකි ‘ කෙනෙකු,
මුහුණට මුහුණලා සමීපව ඇසුරු කලහොත් හෝ
ඉතා සමීප ශාරීරික සබඳතා පැවැත්වුවහොත් හෝ
පරිහරණය කල උපකරණ හෝ ඇඳ ඇතිරිලි යනාදිය භාවිතා කලොත්
එම පිරිස ආශ්‍රිතයින්, ලෙස සැළකෙනවා.
රෝග ලක්ෂණ කිසිවක් නැති ආශ්‍රිතයින්, සෞඛ්‍ය උපදෙස් අනුව දින 21 ගතවන තෙක් පරීක්ෂාවෙන් පසුවිය යුතු අතර රෝග ලක්ෂණ එකක් හෝ හටහතහොත් වහාම අන් අයගෙන් වෙන් වී උපදෙස් අනුව කටයුතු කල යුතු වනවා.
ඔබත් මංකිපොක්ස් ආශ්‍රිතයෙකු වුවහොත් ඔබ කලයුතු දෑ පිළිබඳ වැඩිදුර විස්තර පියවරෙන් පියවර මීලඟ ලිපියෙන් ඔබ වෙත ගෙන එන්නට අප බලාපොරොත්තු වෙනවා. එතෙක් මේ වසංගත අවදානම පිළිබඳ දැනුවත් ඔබ සියලු දෙනා, ඔබේත් ඔබේ ආදරණීයන්ගේත් සෞඛ්‍යය පිළිබඳව විමසිල්ලෙන් පසුවනු ඇතැයි අප බලාපොරොත්තු වෙනවා.
සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධන කාර්‍යංශය
#monkeypox #HPB